Deze helden vieren Koningsdag zónder plastic: Linda van Rij

Op donderdag 27 april 2023 kleurt Rotterdam oranje met een vleugje groen wit groen. Koningsdag wordt een feestelijke dag voor de koninklijke familie, alle Rotterdammers en voor iedereen die bij ons op bezoek komt. Op Koningsdag 2023, maar ook in de aanloop ernaartoe laat Rotterdam zien waar Rotterdam voor staat. Eén van de ambities: het feest zoveel mogelijk plasticvrij organiseren.

Linda van Rij is adviseur (marien) zwerfafval en transitieregisseur kunststoffen bij de gemeente. Ze werkt al langer aan het terugdringen van plastic in de stad, met als één van de vele ambities een plasticvrije Rotte in 2025. “Rotterdam is een havenstad met enorm veel water”, zegt Linda. “We zijn de laatste stad die iets kan doen om te voorkomen dat rondzwervend plastic in de zee terechtkomt. Als stad Rotterdam willen we geen bijdrage meer leveren aan de plastic soep, dat is de hogere ambitie van de Strategie Marien Zwerfafval waar ik aan werk.”

Plasticvrije Koningsdag

Het idee voor een plasticvrije Koningsdag schoot Linda te binnen zodra ze hoorde dat de koninklijke familie op bezoek kwam. Het duurde even voor het idee geland was en het werd opgepikt door het stadhuis. In januari kreeg ze groen licht.

Helemaal plasticvrij wordt het feest nog niet, want daarvoor moet je vergunningen aanpassen, de gemeenteraad en ondernemers overtuigen. “Dat is erg complex en bovendien redden we dat niet in drie maanden. We focussen daarom op experimenteren, leren en inspireren. Een extra impuls om te zorgen dat meer mensen zich aansluiten bij onze missie. Een plasticvrije Koningsdag krijgen we alleen samen voor elkaar.”

Terrassen zonder theezakjes

Rotterdam Festivals en CircularPET haken aan om een retourbekersysteem op te tuigen en samen met het collectief We Are Nature hoopt Linda zoveel mogelijk horecaondernemers te inspireren single-use plastic van de terrassen te verbannen. Geen koekverpakkingen, geen plastic theezakjes; “in ieder geval niets dat weg kan waaien”, benadrukt ze. “We zijn in gesprek met Hotel New York, het Maritiem Museum en restaurant Prachtig: plekken dicht bij het water en waar Willem-Alexander straks langskomt. Maar uiteindelijk kan iedere horecaondernemer zich aansluiten.”

Vrijwilligersgroepen

Naast het op weg helpen van ondernemers, wil Linda ook zichtbaar zijn voor bewoners. Met KleanUpKajak’s kunnen aanwezigen ter plekke plastic uit het water vissen. En naast de reguliere reinigingsteams van de gemeente, gaan ook veel vrijwilligers de straat op. “We willen zichtbaar maken wat zij doen en bewoners inspireren om zich aan te sluiten. Het zou mooi zijn als we een dekkend netwerk aan vrijwilligers hebben door heel de stad.”

Wat doet de gemeente?

Hangt alles af van de gemotiveerde bewoners en ondernemers die de stad rijk is? “Zeker niet. Het is aan de gemeente om hen te ondersteunen, mobiliseren en in contact te brengen met de juiste partijen. En om zelf het goede voorbeeld te geven.” Linda vertelt dat de gemeente nog altijd gebruikmaakt van plastic flesjes. Vanaf Koningsdag zal daar – in ieder geval voor de reinigingsdienst en handhavers – verandering in komen. “En de citydressing wordt circulair. Dat betekent dat de stad wordt aangekleed met gerecyclede en goed te recyclen of te hergebruiken materialen.”

Grote ambitie

Linda hoeft niet lang na te denken over een antwoord op de vraag waarom het aanpakken van zwerfplastic zo belangrijk is. “We zien dat alle plastics die we ooit produceerden, nog steeds ergens op de aarde rondzwerven. Alleen wij kunnen ervoor zorgen dat er minder (micro)plastics in de natuur, in dieren en in mensen terechtkomen.”

De inzamelacties op Koningsdag zijn onderdeel van een grotere ambitie. Want voorkomen is beter dan genezen. “Zwerfafval zit aan de achterkant van de keten. Maar we willen steeds meer naar de voorkant. We consumeren meer dan de aarde produceert en daardoor raken grondstoffen op. We willen dat hergebruik vanzelfsprekend wordt. Dat al die evenementen straks plasticvrij zijn, materialen vaker worden hergebruikt en reinigen achteraf minder of helemaal niet meer nodig is.”