"Het is belangrijk dat ondernemers die iets goeds doen voor de wereld zoveel mogelijk worden geholpen"

Op 21 juni werd het Circulair Loket geopend, een startpunt voor ondernemers die vragen hebben over ondernemen met afval. Op het moment is dat namelijk soms lastiger dan je zou denken. Jente de Vries, projectleider bij rotterzwam, liep hier tegenaan met het project ‘Terug naar de Bodem’. Ze schreef vanuit haar ervaringen het rapport dat uiteindelijk leidde tot het realiseren van het Circulair Loket; de eerste in zijn soort in Nederland.

TERUG NAAR DE BODEM

Circulair ondernemen is Jente alles behalve nieuw of onbekend; al sinds 2013 werkt ze in het pand van BlueCity. In deze tijd richtte ze onder andere Kromkommer op, een sociale onderneming die strijdt tegen voedselverspilling. Sinds een aantal jaar is Jente namens rotterzwam betrokken als projectleider bij het project Terug naar de Bodem. In dit project wordt er gekeken of organische reststromen, zoals koffiedik en oesterzwamsubstraat, gebruikt kunnen worden in de landbouw. ‘We zijn in 2019 begonnen met veldproeven bij de boer om te kijken of substraat of koffiedik een positief effect hebben op de bodem en gewassen’, legt Jente uit.

Dat bleek echter een grotere juridische uitdaging dan verwacht, vertelt ze. ‘Reststromen zoals koffiedik worden vooralsnog bestempeld als afval. Tegelijkertijd is er behoefte aan meer organische stoffen op de bodem. Je zou denken één en één is twee, maar juridisch gezien mag dat nog niet’. Dat werd duidelijk op het moment dat rotterzwam in de praktijk koffiedik wilde gaan ophalen bij cafés en restaurants. Zonder een afvalstroomnummer, mochten de containers met koffiedik door niemand vervoerd worden. En zo’n nummer hadden ze niet.

RAPPORT

Het markeerde het begin van een ontdekkingsreis door het woud van wetten en regelgeving. Om uiteindelijk alle nodige ontheffingen en nummers te bemachtigen, is rotterzwam 7 maanden bezig geweest. Jente: ‘eigenlijk was er niemand die wist hoe dit zat, daardoor hebben we alles zelf moeten uitzoeken. Dat was best een zoektocht’.

Over het hele proces schreef Jente een rapport voor gemeente Rotterdam. Dit rapport gaat gedeeltelijk over de casus van Terug naar de Bodem en rotterzwam, vertelt Jente. ‘Maar het grootste gedeelte gaat over de juridische situatie rondom het gebruik van reststromen’. Wanneer mag je die reststromen wel of niet gebruiken en waar moet je zijn om dat geregeld te krijgen?

In het rapport gaf ze de gemeente ook de vraag mee of er niet iets gedaan kon worden om dit proces makkelijker te maken voor ondernemers die iets circulairs willen doen. ‘Als ondernemers een beetje aan de hand genomen kunnen worden in het juridische proces, kunnen ze zich richten op het werk waar ze eigenlijk mee bezig zijn’. Het verzoek werd opgepakt en in opdracht van de gemeente Rotterdam is de DCMR aan de slag gegaan om een loket te realiseren waar ondernemers terecht kunnen voor advies. Jente: ‘We zijn heel blij dat het rapport niet ergens in een laatje is beland maar dat er mensen zijn bij de gemeente die circulaire ondernemers willen helpen’.

Bekijk de video Paddenstoelen op koffiedik en het sluiten van stedelijke kringlopen

Het resultaat mag er zijn, op 21 juni 2021 werd het Circulair Loket geopend. Hier kunnen ondernemers terecht voor gratis advies op maat in het omgaan met ingewikkelde wet- en regelgeving omtrent ondernemen met reststromen. Het is een groeiproces: hoe meer vragen er binnen komen en beantwoord worden, hoe sneller toekomstige vragen in dezelfde lijn beantwoord kunnen worden. Dat kan veel tijd en moeite schelen voor de ondernemer. En dat is belangrijk, vindt Jente: ‘de overheid heeft allerlei circulaire ambities, maar vanuit diezelfde overheid zijn er tegelijkertijd veel regels die dat moeilijk maken. Dat is niet expres, maar dat is wel de huidige situatie. Ik denk dat het belangrijk is dat ondernemers die de energie hebben om iets goeds te doen voor de wereld zo veel mogelijk geholpen worden’.

Op de korte termijn hoopt Jente vooral dat individuele ondernemers sneller antwoord kunnen krijgen op hun vragen, om sneller stappen te kunnen zetten met hun circulaire onderneming. Ook op de lange termijn ziet ze kansen: ‘ik hoop dat het loket ook structurele problemen blootlegt zodat we dit soort processen anders kunnen gaan inrichten, op lokaal niveau maar ook op nationaal niveau’.

Volgens Jente is het fijn dat dit nu op lokaal niveau geregeld kan worden. De DCMR is bekend met Rotterdamse ondernemers en kan sneller schakelen dan een loket dat op nationaal niveau te werk gaat. Toch hoopt ze wel dat er ook in andere steden dergelijke initiatieven komen, want ook in andere regionen van het land worstelen ondernemers met soortgelijke vraagstukken. ‘Uiteindelijk moet iedereen die circulair wil ondernemen daarin vooral aangemoedigd worden’.